Stan psychiczny

Stan psychiczny warunkujący włóczęgostwo przedstawił Górki w opowiadaniu Stadło Orłowych. Konflikt ?niespokojności w sercu” ? jeszcze jednej odmiany tęsknoty ? z powszedniością ukazaną w ześlizgujących się do naturalizmu opisach i rozwiniętych dygresjach, konflikt wyładowujący się w bójkach i pijaństwie znalazł chwilowe ujście w niebezpiecznej pracy w baraku dla chorych na cholerę. Ale po co uzdrawiać ludzi, jeśli ?życie ? to nora”. Bezrozumny bunt zrodził totalną negację, ta zaś ? nihilistyczną rozpacz. Zamiast ratować chorych, lepiej, zetrzeć na proch świat cały”, byle zginąć ostatniemu, byle jeszcze plunąć w obmierzłą ziemię i ludzi. Idea ?bezinteresownego czynu” przekształciła się w żądzą samounicestwienia i ?uniwersalnej” zemsty. Tak więc, będąc wyrazem tęsknoty za niewiadomym ideałem i ?wielkim czynem”, włóczęgostwo przybierało postać buntu przeciwko ?ciasnemu” światu wszelkich norm. To odkrycie przyniosło młodemu Gorkiemu ogromną sławę, acz nie było jego wyłączną własnością. Ujęta bowiem w ten sposób postać bosiaka stała się nosicielką idei buntu, który zrodził się z filozofii ?człowieka z podziemia” Dostojewskiego i z myśli Fryderyka Nietzschego. A także ? bunt bosiaka, tracąc cechy bezpośredniego protestu ?ofiary” przeciwko niesprawiedliwym warunkom bytowania, stykał się z buntem ?niedopasowanych” modernistów. Właśnie dlatego pisarz nie omijał żadnej sposobności, by przeciwstawić ?wolnego” włóczęgę tłumowi ?zaszczytnych i uniżenie pokornych” chłopów z głodującej Rosji. Zetkniecie typowego bosiaka z ludźmi zepchniętymi na dno przez przyczyny społeczne prowadzi zawsze do ostrych starć; głodujący chłop, bezrobotny rzemieślnik czy inteligent pozostawał nadal cząstką nienawistnego świata ?martwych serc”.